Ở cuối tuần trước, khả năng di chuyển linh hoạt và thao túng tốt hàng phòng ngự đối phương đã giúp Arsenal giải quyết được bài toán hàng phòng ngự của Aston Villa
Dù thắng, thua hay hoà thì các huấn luyện viên và đội ngũ của mình vẫn thường xem lại trận đấu sau khi tiếng còi mãn cuộc vang lên để có cái nhìn rõ ràng hơn về màn trình diễn của các cầu thủ.
Điều gì đã sai và cần phải sửa? Điều gì làm đúng và cấn được phát huy? Điều gì có thể điều chỉnh lại để cải thiện hơn chất lượng của đội bóng? Cả đội có thể làm gì để tốt hơn? – đó đều là những câu hỏi thường được đặt ra sau mỗi trận đấu của ban huấn luyện trong phòng xem lại trận đấu.
Nhìn lại chiến thắng 2-0 của Arsenal trước Aston Villa, Mikel Arteta chắc chắn sẽ nhận thấy những điểm tích cực trong chiến thuật pressing của họ trong hiệp 1. Ngoài ra sự chắc chắn trong việc giành chiến thắng các pha tranh chấp tay đôi và vận hành hiệu quả các pha phối hợp bên cánh phải cũng là những nét tích cực khác trong lối chơi của Arsenal trước Aston Villa.
Khả năng vận hành tốt các pha phối hợp bên cánh phải đã giúp Arsenal tạo ra cơ hội tốt nhất trong hiệp 1. Đó là khi Ben White đã thực hiện một pha di chuyển chồng biên với Martin Odegaard để rồi sau đó họ giúp Saka có khoảng trống ở phía trong vòng cấm của Aston Villa. Ở pha bóng này chỉ có tài năng xuất sắc của Emiliano Martinez mới ngăn cản được bóng cuộn vào góc xa khung thành. Trong hiệp 2, một pha phối hợp khác ở bên cánh phải đã mở ra cơ hội dẫn đến bàn thắng mở tỉ số của Leandro Trossard.
HLV Mikel Arteta sẽ không chỉ nhìn vào những điểm tích cực của đội bóng mà còn xem xét kỹ lưỡng việc đội bóng của ông có thể cải thiện thế nào trong tương lai.
Đối mặt với một hàng thủ chơi bẫy việt vị hiệu quả như Aston Villa, một giải pháp khá phổ biến chính là sử dụng cầu thủ chạy luồn ra phía sau hàng phòng ngự của đối thủ. Tuy nhiên sẽ có một câu hỏi quan trọng hơn cần được giải đáp khi đối đầu với đội hình này chính là: làm thế nào để kéo giãn hàng phòng ngự của đối phương để mở ra khoảng trống cho tiền đạo hoặc đưa họ vào thế 1vs1 với đối phương cùng cánh. Ngoài ra điều quan trọng nhất chính là vị trí của họ phải không ở trong tư thế việt vị.
Khả năng di chuyển của các tiền đạo và tiền vệ Arsenal trong 45 phút thi đấu đầu tiên đã đưa ra một câu trả lời cho những câu hỏi hóc búa kể trên. Chỉ tiếc là nó chưa thể cụ thể hoá bằng một bàn thắng.
Trước khi tổ chức build-up với sơ đồ 3-2 ở phía sân sau (3 hậu vệ, 2 tiền vệ phòng ngự), một trong 5 cầu thủ ở nửa sân trên khu vực tấn công sẽ lùi xuống để mở ra phương án chuyền bóng cho đồng đội ở tuyến dưới, đồng thời buộc hàng phòng ngự của Aston Villa phải đưa ra phản ứng.
Ở pha bóng này, Martin Odegaard đã lùi xuống để tạo ra phương án chuyền bóng cho Thomas Partey. Ở đây, Amadou Onana đã thực hiện việc theo sát với Odegaard nên Partey đã không đưa ra quyết định chuyền bóng cho đội trưởng của mình.
Và sau khi Odegaard lùi xuống và hút Onana ra khỏi vị trí, Kai Havertz cũng làm một động thái gần như tương tự khi tiến hành lùi xuống để mở ra một phương án chuyền bóng tiếp theo cho Partey – điều này đã khiến Pau Torres phải theo sau và di chuyển dấn lên trên vài bước. Từ đây, không gian phía sau hàng phòng ngự đã được mở ra và Saka lập tực tấn công vào khu vực phía sau lưng của hậu vệ trái Aston Villa – Lucas Digne.
Kai Havertz và Bukayo Saka di chuyển liên tục theo nhiều hướng khác nhau để làm rối loạn hàng phòng ngự tổ chức bẫy việt vị của Aston Villa. Những pha di chuyển của Saka và Havertz đã khiến Aston Villa buộc phải đưa ra lựa chọn: 1 là họ sẽ tiến lên và để lộ khoảng trống ở phía sau hàng phòng ngự cho Saka khai thác; 2 là lùi xuống và mở ra phương án cho Partey chuyền bóng cho tiền đạo trung tâm đang lùi xuống để nhận bóng và cuối cùng là có thể bị phá vỡ cấu trúc đội hình nếu chơi theo kiểm bám sát các cầu thủ được theo kèm.
Và ở pha bóng này, Digne đã lùi lại theo Saka và Torres thì tiến lên vị trí của Havertz, nhưng đường chuyền quá mạnh của Thomas Partey đã khiến Arsenal mất đi cơ hội đưa cầu thủ mình vào một pha bóng 1vs1.
Ở một ví dụ khác, Kai Havertz và Martin Odegaard đang ở vị trí thông thường của họ trong đội hình của Arsenal và Thomas Partey đang loanh quanh ở khu vực vòng tròn giữa sân.
Vài giây sau đó, Havertz đã chủ động lùi xuống dưới gần vòng tròn trung tâm và hút Pau Torres di chuyển theo mình. Và lúc này, Martin Odegaard căn chỉnh được chính xác thời gian để thực hiện một pha chỗ vào khu vực khoảng trống mới được tạo ra…
… nhưng một lần nữa đường chuyền của Partey lại đi quá mạnh khiến quả bóng đi ra xa khỏi tầm di chuyển của Odegaard. Và với một vị trí gần với hướng bóng, Ezri Konsa đã dễ dàng thực hiện một pha thu hồi bóng và chấm dứt đợt tổ chức tấn công của Arsenal.
Vấn đề khi phải đối mặt với một hàng phòng ngự có tính tổ chức như của Aston VIlla, các cầu thủ của Arsenal phải tìm được thời điểm di chuyển hợp lý và lực chuyền bóng cũng phải thật hoàn hảo để đưa cầu thủ đội mình vào một cơ hội nguy hiểm. Bên cạnh đó, các cầu thủ của Arsenal cũng cần một khả năng phối hợp nhịp nhàng – điều này có nghĩa là khi người chạy chỗ chuẩn bị tiến vào khu vực khoảng trống phía sau hàng phòng ngự, người chuyền bóng từ tuyến sau cũng phải có một tư thế phù hợp để thực hiện đường chuyền một cách hoàn hảo nhất.
Trong ví dụ dưới đây, Kai Havertz đã bị Konsa kèm chặt và Onana cũng đang để mắt tới vị trí của Declan Rice. Ở pha bóng này, Jurrien Timber là người cầm bóng ở giữa sân và đang cố gắng đưa trái bóng lên tuyến trên cho các cầu thủ tấn công.
Kai Havertz lại bắt đầu lùi sâu và hút được vị trí của Konsa di chuyển theo anh đồng thời để lộ ra một khoảng trống phía sau hàng phòng ngự của Aston VIlla. Chính vì pha di chuyển này đã khiến hàng phòng ngự 4 người của đội chủ nhà trở nên không đồng bộ.
Trong khoảnh khắc Amadou Onana bắt đầu tiến lên vị trí của Thomas Partey – người đang ở một vị trí trống trải để nhận đường chuyền của Timber thì Declan Rice đã sẵn sàng để khai thác vào khoảng trống mà Konsa để lại do di chuyển theo Havertz. Không gian mênh mông bị Konsa bỏ lại mở ra một cơ hội chuyền bóng rất tốt cho Timber đồng thời khiến hậu vệ phải của Aston Villa khi đó là Kosta Nedejkovic phải để ý tới hướng di chuyển của Declan Rice và bỏ lại Gabriel Martinelli không có ai kèm (không có trong khung hình).
Nhưng không may cho Arsenal là tất cả những hành động đó lại diễn ra khi Timber đang xoay cơ thể vào phía trong sân – điều này có nghĩa là ngay cả khi Timber nhìn thấy bước di chuyển của Rice bằng một tầm nhìn ngoại vi thì đường chuyền được thực hiện bằng chân phải sau đó của cầu thủ này cũng sẽ không thể đủ sự chính xác cho Rice hoặc Martinelli bên phía cánh trái.
Và khi bóng được chuyền lại cho William Saliba, các cầu thủ của Aston Villa đã trở lại với vị trí của họ – từ đó cũng không còn bất kỳ khoảng trống nào để các tiền đạo của Arsenal có thể tấn công.
Nhưng rốt cuộc, những pha chạy chỗ của các cầu thủ Arsenal ra phía sau hàng phòng ngự của Aston Villa đã có hiệu quả. Trong quá trình build-up ở bàn thắng thứ 2, Gabriel Magalhaes đã nhận bóng ở vị trí gần vòng tròn trung tâm. Trossard và Declan Rice là 2 cầu thủ ở vị trí xa nhất bên cánh trái.
Xét về tư thế của cơ thể Gabriel Magalhaes thì phương án chuyền bóng của anh chỉ hướng về Rice hoặc Trossard ở bên cánh trái. Tuy nhiên nếu như Arsenal muốn tấn công vào khu vực phía sau hàng phòng ngự của Aston Villa ở tình huống này, hàng thủ của đội chủ nhà có thể lập tức lùi sâu vì đó là phương án tấn công duy nhất mà Arsenal có thể thực hiện.
Nhưng thay vì giữ vị trí của mình, Declan Rice đã lùi ra vài bước khỏi khu vực sát khung thành để dịch chuyển hàng phòng ngự chơi có tổ chức của Aston Villa. Còn nếu không di chuyển ngược lại thì Gabriel Magalhaes cũng sẽ tìm thấy Rice ở khoảng trống phía sau hàng phòng ngự với sự bổ trợ của pha di chuyển giật ngược về của Trossard bên hành lang trái.
Trung vệ của Arsenal đã quyết định chuyền bóng của Trossard ở không gian phía sau hàng phòng ngự Aston VIlla khi Declan Rice đang giật ngược về vài bước…
… và khi nhận bóng ở cánh trái, Trossard đã chuyền bóng cắt ngang khugn thành trước khi Bukayo Saka nhận lại bóng và nhả về tuyến hai cho Partey – người đã có sút chìm có đủ lực và đủ hiểm hạ gục Emiliano Martinez.
Những pha chạy chỗ của Arsenal ra phía sau hàng phòng ngự và các động thái phối hợp để kéo giãn hàng phòng thủ của Aston Villa không phải là yếu tố quyết định chiến thắng này, nhưng nó đã giúp đội bóng của Mikel Arteta có được chiến thắng với bàn thắng được coi là kết liễu trận đấu.
Và quan trọng hơn cả, đây là một gợi ý về phương án tấn công mà Mikel Arteta có thể tái sử dụng trong tương lai.
Theo Ahmed Walid (NY Times)